Scola Trin Trin è là, nua che la Surselva s'avra vers la Vallada dal Rain. Era la scola è averta. Il team è adina avert, schi va per empruvar insatgé nov. La scola bilingua è in dals projects: rumantsch grischun e tudestg.
DA JÖRI SCHWÄRZEL La scola bilingua ha spendrà il rumantsch a la scola da Trin. La vischinanza a la Vallada dal Rain tudestga ha era midà la structura da la populaziun. Mo anc 5-10% dals da Trin èn romans. Il squitsch dals geniturs da lingua tudestga era quà per midar la scola en ina scola tudestga. Il spendrament dal rumantsch cun ina scola bilingua mussa che tradiziun ed avertadad creschan gugent ensemen. I dovra novs concepts per mantegnair il vegl. Senza las persunas d'instrucziun na vai dentant betg. Ellas ston purtar il nov concept.
Intgins roms vegnan instrui per rumantsch, auters per tudestg. La part dal tudestg s'augmenta cun ils onns da scola: il stgalim superiur a Flem, nua ch'ils uffants van suenter la scola primara, ha tudestg sco lingua d'instrucziun. Als uffants da Trin vegn schizunt purschida ina midada dal rumatsch tar il talian sco lingua estra. Quai dentant mo a quels che vulan.
Ils meds d'instrucziun èn ils motivs principals da sa tegnair al Rumantsch grischun. Per la minoritad che vegn adina pli pitgna gioga l'idiom ina pitgna rolla. Ils rumatschs èn leds ch'i vegn insumma anc intruì per rumantsch. Tar la tschertga da novas persunas d'instrucziun ha Trin fin uss gì nagins problems: I dat adina avund'annunzias. Era l'integraziun da scolars e scolaras cun basegns specials en las classas datti a Trin gia daditg. Gia avant ils projects da pilot da Tusaun e Tavau ha la scola da Trin manà atras il project da pilot "illegal" declara il mainascola Christian Erni. I mava d'integrar avant dapli che 13 onns in uffant cun down-syndrom en scola. Cun ina visita en la scola da Pasqual, cun la pedagoga currativa ed in team bainvulent è quai era gartegià. Impurtant esi d'entschaiver en scolina.
La tenuta averta dal team da scola da Trin dat in bun num tar ils students da la Scola auta da pedagogia dal Grischun. Purtà giu Cuira vegn quel cun ils practicants e las practicantas che ospiteschan en la scola bilingua da Trin. Quai è ina part fixa da la cultura da la scola. Era a projects da la SAPGR sa participescha il team adina puspè e quai promova il bun image.
Il team da scola - dudesch persunas d'instrucziun - lavura ensemen armonic, baratta roms ed ha portas avertas. Cun projects, sco per exempel ils projects tradiziunals da l'educaziun ambientala - il di da puma da l'emprema e segunda , il di da chaglioms da la terza e quarta classa e l'emna da project dal guaud da la tschintsch- e sisavla classa - vegn il spiert da team rinforzà. Dasperas porsch'ins als uffants era zatgè. Il team da scola ha paucas midadas dal persunal.
Ch'ins ha quità da la scola mussan las investiziuns davart il bajetg: la nova halla plurivalenta, la nova scolina, las stanzas renovadas en la casa da scola veglia. La vischnanca lascha custar quai insatge, betg mo per la scola, mabain era tar las uniuns.
La scola da Trin stat tranter la Surselva e la Vallada dal Rain, tranter il lieu turistic Flem e la fabrica da Domat, tranter las linguas tudestg e rumatsch. Jau manegel che la scola ha chattà il dretg concept. En l'economia numnass ins quai plaschair d'innovaziun; jau numnel quai pli gugent ina avertadad purtada d'in team per ina schliaziun concepida per la situaziun da Trin.